Telnet چیست؟ ⚡️ آموزش کاربردی، از تست پورت تا دلایل منسوخ شدن

شاید نام Telnet را در کنار اصطلاحات قدیمی دنیای شبکه شنیده باشید. این پروتکل، یکی از اولین ابزارها برای اتصال به کامپیوترها از راه دور بود و در زمان خود یک انقلاب محسوب می‌شد.

اما دنیای IT با سرعت نور حرکت می‌کند و ابزارهای دیروز، می‌توانند به حفره‌های امنیتی امروز تبدیل شوند. آیا زیرساخت شبکه شما هنوز از پروتکل‌های قدیمی و ناامن استفاده می‌کند؟ این یک ریسک بزرگ برای کسب‌وکار شماست.

قبل از اینکه به عمق ماجرا بپردازیم، کارشناسان ما در رایانه کمک آماده‌اند تا یک ارزیابی اولیه امنیتی رایگان از شبکه شما انجام دهند. برای هماهنگی با شماره 02177245575 تماس بگیرید.

 

 

در این مقاله، به زبان ساده توضیح می‌دهیم telnet چیست، چگونه کار می‌کند، در چه موارد نادری هنوز کاربرد دارد و مهم‌تر از همه، چرا باید هرچه سریع‌تر آن را با جایگزین‌های مدرن تعویض کنید.

 

 

 Telnetچیست؟ (به زبان خیلی ساده همراه با مثال) 

تلنت (مخفف Telecommunication Network) یک پروتکل شبکه‌ است که به کاربر اجازه می‌دهد از طریق یک رابط خط فرمان به یک کامپیوتر دیگر (مثلاً یک سرور) از راه دور متصل شده و آن را مدیریت کند.

 

 

مثال ساده: تصور کنید شما مدیر یک سرور هستید که در یک اتاق سرور فیزیکی قرار دارد. به جای اینکه برای اجرای هر دستوری به آن اتاق بروید و پشت کیبورد سرور بنشینید، با استفاده از Telnet می‌توانید از پشت کامپیوتر خودتان به آن سرور متصل شوید و دستورات را تایپ کنید، انگار که مستقیماً پشت آن نشسته‌اید. تلنت یعنی چه؟ یعنی کنترل از راه دور مبتنی بر متن.

 

پیشنهاد مطلب: در مقاله سرور چیست می‌توانید با صفر تا صد انواع سرورها آشنا شوید

 

Telnet چگونه کار می‌کند؟ (نگاهی به فرآیند اتصال)

فرآیند کار پروتکل telnet بسیار ساده است:

1. ✅️ درخواست اتصال: کامپیوتر شما (کلاینت) یک درخواست اتصال به کامپیوتر مقصد (سرور) ارسال می‌کند.

2. ✅️ احراز هویت: سرور از شما نام کاربری و رمز عبور می‌خواهد.

3. ✅️ برقراری ارتباط: پس از وارد کردن اطلاعات صحیح، یک "ترمینال مجازی" بین شما و سرور ایجاد می‌شود. از این لحظه به بعد، هر دستوری که شما تایپ می‌کنید، به سرور ارسال و اجرا می‌شود و نتیجه آن به شما نمایش داده می‌شود.

 

 

آموزش گام به گام فعال‌سازی و استفاده از Telnet در ویندوز

Telnet به صورت پیش‌فرض در نسخه‌های جدید ویندوز غیرفعال است. برای استفاده از آن (صرفاً جهت تست و عیب‌یابی)، باید آن را فعال کنید:

1.  Control Panel را باز کنید.

2.  به بخش Programs و سپس Turn Windows features on or off بروید.

3.  در لیست باز شده، گزینه‌ی Telnet Client را پیدا کرده، تیک آن را بزنید و روی OK کلیک کنید.

4.  پس از چند لحظه، Telnet روی سیستم شما نصب می‌شود.

حالا می‌توانید از طریق Command Prompt (CMD) از آن استفاده کنید. دستور اصلی به این شکل است: `telnet [IP_Address] [Port]`

 

پورت پیش‌فرض Telnet و نحوه تست اتصال

پورت استاندارد و پیش‌فرض برای تل نت چیست؟ پورت 23. یکی از معدود کاربردهای مفید Telnet امروزه، تست باز بودن یک پورت خاص روی یک سرور است. برای مثال، اگر می‌خواهید ببینید آیا پورت 80 (پورت وب) روی سرور با آی‌پی `192.168.1.10` باز است یا نه، دستور زیر را در CMD وارد می‌کنید:

`telnet 192.168.1.10 80`

🔰  اگر صفحه سیاه شد و نشانگر چشمک زد: یعنی اتصال برقرار شده و پورت باز است.

🔰  اگر با خطا مواجه شدید: یعنی پورت بسته است یا فایروال آن را مسدود کرده است. این یک روش سریع برای عیب‌یابی اولیه مشکلات شبکه است که گاهی توسط [کارشناس شبکه حضوری] نیز استفاده می‌شود.

 

کاربردهای اصلی Telnet: از گذشته تا امروز

و اما چه کاربرد هایی تلنت دارد؟

کاربردهای تاریخی (که امروز منسوخ شده‌اند) ✅️

🔹  مدیریت سرورهای یونیکس: در دهه‌های گذشته، Telnet ابزار اصلی مدیران سیستم برای مدیریت سرورها بود.

🔹  دسترسی به سیستم‌های BBS: قبل از فراگیر شدن اینترنت، کاربران برای اتصال به Bulletin Board Systems از Telnet استفاده می‌کردند.

🔹  پیکربندی اولیه روترها: بسیاری از روترهای قدیمی برای تنظیمات اولیه به اتصال Telnet نیاز داشتند.

 

موارد استفاده محدود امروزی (فقط در شبکه‌های ایزوله و برای عیب‌یابی) ✅️

🔹  تست باز بودن پورت‌ها: همانطور که در بالا توضیح داده شد، این رایج‌ترین استفاده امروزی از آن است.

🔹  مدیریت تجهیزات قدیمی: در برخی شبکه‌های کاملاً ایزوله و داخلی که هیچ راهی به اینترنت ندارند، ممکن است هنوز برای مدیریت تجهیزات بسیار قدیمی از Telnet استفاده شود.

🔹  ارتباط با برخی دستگاه‌های صنعتی: برخی دستگاه‌های خاص صنعتی یا آزمایشگاهی ممکن است فقط از طریق Telnet قابل مدیریت باشند.

 

آیا Telnet امن است؟ بررسی بزرگترین نقطه ضعف آن 🔰

پاسخ کوتاه و قاطع: خیر!

بزرگترین و کشنده‌ترین ضعف Telnet این است که تمام اطلاعات، از جمله نام کاربری و رمز عبور، را به صورت متن ساده (Plain Text) و بدون هیچ‌گونه رمزنگاری ارسال می‌کند.

این یعنی اگر یک هکر در شبکه شما ترافیک را شنود (Sniff) کند، به راحتی می‌تواند نام کاربری و رمز عبور شما را ببیند و به سرورهای شما دسترسی کامل پیدا کند. این ریسک در دنیای امروز که تهدیدات سایبری در همه جا وجود دارند، غیرقابل قبول است. به همین دلیل، [ارائه خدمات امنیت شبکه] همیشه با حذف پروتکل‌های ناامنی مثل Telnet آغاز می‌شود.

 

پیشنهاد مطلب: برای اطلاع از نحوه ایمن سازی SSH میکروتیک با port knocking بر روی لینک کلیک کنید

 

SSH جایگزین امن و مدرن برای Telnet

SSH یا Secure Shell پروتکلی است که دقیقاً همان کار Telnet را انجام می‌دهد، اما با یک تفاوت حیاتی: تمام ارتباطات را به صورت کامل رمزنگاری می‌کند. این یعنی حتی اگر کسی ترافیک شبکه را شنود کند، چیزی جز داده‌های درهم‌ریخته و غیرقابل فهم نخواهد دید. امروزه SSH استاندارد طلایی برای مدیریت از راه دور سرورها و تجهیزات شبکه است. برای اطلاع از نحوه راه اندازی این پروتکل می‌توانید به مقاله آموزش راه اندازی SSH در میکروتیک مراجعه کنید.

 

 

جدول مقایسه Telnet و SSH: امنیت در برابر سادگی ✅️

 

 

از Telnet تا SSH: ارتقاء امنیت زیرساخت شبکه با رایانه کمک ✅️

اگر در شبکه شما هنوز از Telnet برای مدیریت تجهیزات استفاده می‌شود، این یک زنگ خطر جدی است. تیم متخصصان رایانه کمک آماده است تا به شما در این مسیر کمک کند:

🔸  ارزیابی و شناسایی: ما کل شبکه شما را برای یافتن هرگونه استفاده از پروتکل‌های ناامن اسکن می‌کنیم.

🔸  طراحی پلن مهاجرت: یک نقشه راه دقیق برای جایگزینی Telnet با SSH بدون ایجاد اختلال در کسب‌وکار شما طراحی می‌کنیم.

🔸  اجرا و پیکربندی: فرآیند [طراحی و اجرای خدمات اکتیو شبکه] را با پیکربندی امن SSH روی تمام سرورها و تجهیزات شما انجام می‌دهیم.

🔸  پشتیبانی و آموزش: به تیم شما آموزش می‌دهیم و از طریق خدمات [پشتیبانی شبکه از راه دور] در کنار شما خواهیم بود.

 

 

سوالات متداول درباره پروتکل Telnet ✅️

در این بخش بهع برخی از سوالات شما میپردازیم پس با ما همراه باشید.

آیا هنوز هم از Telnet استفاده می‌شود؟ ⭐

بله، اما بسیار محدود. کاربرد اصلی آن امروزه برای تست سریع باز بودن پورت‌ها توسط مدیران شبکه و در موارد بسیار نادر، برای مدیریت تجهیزات بسیار قدیمی در شبکه‌های کاملاً ایزوله است. برای مدیریت روزمره سرورها، مطلقاً منسوخ شده است.

 

تفاوت اصلی Telnet و FTP چیست؟ ⭐

Telnet برای مدیریت و اجرای دستور از راه دور است (مثل نشستن پشت کامپیوتر مقصد). اما FTP (File Transfer Protocol) صرفاً برای انتقال و مدیریت فایل‌ها (آپلود و دانلود) بین دو کامپیوتر طراحی شده است.

 

چرا با وجود ناامن بودن، هنوز Telnet در سیستم‌عامل‌ها وجود دارد؟

به دو دلیل اصلی: اول برای حفظ سازگاری با دستگاه‌های بسیار قدیمی (Backward Compatibility) و دوم به عنوان یک ابزار ساده و سریع برای عیب‌یابی شبکه (مانند تست پورت) که در آن امنیت داده‌ها مطرح نیست. این‌ها دلایلی هستند که شاید در سوالات تلنتی ها نیز مطرح شود.

 

 قابل توجه شما کاربر گرامی: محتوای این صفحه صرفاً برای اطلاع رسانی است در صورتی که تسلط کافی برای انجام موارد فنی مقاله ندارید حتما از کارشناس فنی کمک بگیرید.